توسط : امروزه بسیاری از افراد به دنبال درک عمیق‌تری از نحوه تأثیر استرس بر خواب هستند، زیرا بی‌خوابی و مشکلات حافظه از شایع‌ترین نتایج استرس روزانه محسوب می‌شوند. در تازه‌ترین تحقیقات، دانشمندان موفق شده‌اند گروه خاصی از نورون‌ها را شناسایی کنند که دقیقا توضیح می‌دهد چطور استرس باعث اختلال در خواب و حافظه می‌شود.
نقش هسته Paraventricular در مغز و ارتباط آن با استرس و خواب
بر اساس مطالعه‌ای که به‌تازگی در ژورنال علوم اعصاب منتشر شده است، گروهی از نورون‌ها در بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس، نقش اصلی را در نحوه تأثیر استرس بر خواب و حافظه ایفا می‌کنند. این نورون‌ها در ساختاری به نام هسته پاراوانتریکولار (Paraventricular Nucleus) قرار دارند و از طریق آزادسازی هورمون کورتی‌کوتروپین، ارتباط مهمی با سایر نواحی مغز که در خواب و حافظه نقش دارند، برقرار می‌کنند.
آزمایشات علمی روی تاثیر استرس و نورون‌ها بر خواب
محققان برای بررسی دقیق‌تر نحوه تأثیر استرس بر خواب، آزمایش‌هایی روی موش‌های آزمایشگاهی انجام دادند. آن‌ها موش‌ها را در معرض استرس شدید قرار دادند و سپس فعالیت مغزی و حافظه آن‌ها را ارزیابی کردند. نتایج نشان داد که موش‌های تحت استرس نه تنها دچار مشکل در خواب می‌شوند، بلکه روز بعد نیز عملکرد ضعیف‌تری در تست‌های حافظه داشتند.
جالب است بدانید، تحریک نورون‌های هسته پاراوانتریکولار همین اثرات منفی را روی خواب و حافظه تکرار کرد؛ در حالی که غیرفعال‌سازی این نورون‌ها، منجر به بهبود نسبی خواب و ارتقای چشمگیر حافظه شد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که مسیرهای تاثیرگذار استرس بر خواب و حافظه ممکن است مجزا از یکدیگر عمل کنند.
اهمیت شناسایی مسیر عصبی استرس برای درمان اختلالات خواب
شناسایی دقیق این مدار عصبی در مغز یک گام اساسی برای درک بهتر نحوه تأثیر استرس بر خواب و رفتارهای انسانی است. چرا که اختلالات خواب و مشکلات حافظه، اغلب اولین نشانه‌های بیماری‌های روان‌پزشکی نظیر افسردگی اساسی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هستند. به گفته دانشمندان، درمان‌هایی که هدف آن نورون‌های هسته پاراوانتریکولار باشد، می‌تواند روند پیشرفت این اختلالات را کندتر کند و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.
