چگونه چین میتواند به یک ابرقدرت زیستفناوری تبدیل شود؟ این سؤال مهمی است که امروزه بسیاری از پژوهشگران و متخصصان حوزه زیستفناوری به دنبال پاسخ آن هستند. چین با وجود پیشرفتهای چشمگیر در علوم فیزیکی، هنوز در زمینه علوم زیستی نسبت به ایالات متحده عقبتر است. با این حال، فرصتهای بزرگی پیش روی این کشور قرار دارد تا در دهههای آینده به عنوان ابرقدرت زیستفناوری جهان مطرح شود.
وضعیت فعلی علوم زیستی در چین
در حال حاضر، چین در زمینههای ریاضی، فیزیک و شیمی از نظر بودجه تحقیقاتی تقریبا با ایالات متحده برابری میکند؛ اما تعداد دانشمندان زیستپزشکی که از حمایت مالی برخوردار هستند، هنوز نسبت به آمریکا کمتر است. دلیل اصلی این اختلاف، نبود نهادی مشابه موسسه ملی سلامت (NIH) در چین است که بزرگترین منبع تامین مالی تحقیقات زیستپزشکی در دنیا محسوب میشود. هرچند چین در زیستشناسی گیاهی به دلیل سرمایهگذاری بالا از آمریکا پیشی گرفته است، اما در علوم زیستی انسانی همچنان نیاز به تقویت دارد.
چین در صورت برنامهریزی و سرمایهگذاری درست، میتواند تا سال ۲۰۵۰ در حوزههایی مانند زیستفناوری کشاورزی (توسعه بذرهای نوین)، ژندرمانی، بیماریهای تحلیلبرنده عصبی، بیماریهای متابولیک و سرطان، با استفاده از هوش مصنوعی و بانکهای داده ژنتیک پیشرو باشد. هرچند در زمینه پزشکی دقیق (precision medicine)، چین هنوز به علت ضعف در پژوهشهای ژنتیک انسانی عقبتر است، اما در ژندرمانی فرصت مناسبی برای پیشرفت دارد، چرا که آمریکا هنوز در این حوزه محتاط است.
نقش دادههای سلامت و هوش مصنوعی در موفقیت چین
یکی از بزرگترین مزیتهای چین برای تبدیل شدن به ابرقدرت زیستفناوری، در اختیار داشتن حجم عظیمی از دادههای سلامت جمعیتی است. اگر چین بتواند این دادهها را ساماندهی و با کمک هوش مصنوعی بهرهبرداری کند، شانس زیادی برای موفقیت دارد. تاکنون، پراکندگی منافع در سطح بیمارستانها و پزشکان مانع این کار شده بود، اما تحولات سیاسی اخیر و محدودیتهای بینالمللی باعث شده پزشکان و پژوهشگران چینی بیش از پیش برای اشتراکگذاری دادهها متحد شوند.
چین در سالهای اخیر تلاش زیادی برای بهبود شرایط جذب دانشمندان نخبه، به ویژه فارغالتحصیلان دانشگاههای برتر بینالمللی، انجام داده است. موسسات جدید پژوهشی مانند «موسسه ملی علوم زیستی» و «موسسه تحقیقات مغز چین» نقش مهمی در آینده زیستفناوری این کشور ایفا خواهند کرد. همچنین، چین به دنبال توسعه مشارکتهای علمی با کشورهای دیگر و به اشتراکگذاری دادههای زیستی در سطح بینالمللی است تا جایگاه جهانی خود را تثبیت کند.