لوسمی لنفوسیتی مزمن یا CLL یک نوع سرطان خون با رشد آهسته است که اگرچه نسبت به سرطانهای تهاجمیتر روند کندتری دارد، اما با چالشها و پیچیدگیهای خاصی همراه است. همین ویژگی باعث میشود درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن نیازمند راهبردهای اختصاصی و نوآورانه باشد.
درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن فقط یک چالش پزشکی نیست، بلکه یک چالش روانی و اجتماعی برای بیماران و خانوادههای آنها به شمار میرود. این بیماری معمولا به آرامی پیشرفت میکند و ممکن است سالها در بدن بیمار وجود داشته باشد، اما حتی با وجود رشد کند، ترس و اضطراب ناشی از ادامهدار بودن بیماری و احتمال عود آن همیشه با بیمار همراه است. این موضوع بار جسمی و روحی قابل توجهی ایجاد میکند که درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن را از دیگر سرطانها متمایز میکند.
پیشرفتهای نوین در درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن
در دو دهه اخیر، پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن حاصل شده است. شرکتهایی مانند BeOne Medicines که پیشتر با نام BeiGene شناخته میشدند، تلاش خود را معطوف به توسعه داروهای هدفمند و نسل جدید برای درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن کردهاند. بر اساس سخنان پروفسور استیلگنباوئر، متخصص بیماریهای خونی، کلید موفقیت در درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن، ایجاد تعادل میان کنترل بلندمدت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران است.
درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن نیازمند آن است که به نیازهای فردی بیماران توجه شود؛ برخی بیماران به درمان مستمر نیاز دارند و برخی دیگر ترجیح میدهند دورههای کوتاهمدت درمانی را پشت سر گذاشته و پس از آن برای مدتی طولانی بدون دارو زندگی کنند. هدف اصلی در نوآوریهای درمانی جدید، تحقق همین انتخابها و ارائه گزینههای متناسب با شرایط هر بیمار است.
درمان مستمر در لوسمی لنفوسیتی مزمن؛ نقش داروهای نسل جدید
یکی از مهمترین رویکردها در درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن، استفاده از داروهای خوراکی نسل جدید مانند زانوبراتینیب (Zanubrutinib) است. این دارو که نوعی مهارکننده BTK نسل جدید به شمار میرود، امکان درمان مستمر را برای بیماران مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن فراهم میکند. بسیاری از بیماران با استفاده از درمانهای مستمر احساس آرامش بیشتری دارند، چراکه به طور فعال بیماری خود را مدیریت میکنند و میتوانند کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
بر اساس نتایج فاز سوم کارآزمایی SEQUOIA، داروی زانوبراتینیب توانسته است بقای بدون پیشرفت بیماری را در بیماران مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن افزایش دهد و خطر عود بیماری را نسبت به درمانهای شیمیدرمانی رایج به طور قابل توجهی کاهش دهد. حتی در بیماران با ژنهای پرخطر مانند IGHV غیرجهشیافته نیز این دارو اثربخشی و ایمنی مناسبی داشته است. مهمترین عوارض جانبی گزارش شده شامل نوتروپنی و افزایش فشار خون بودهاند.

درمان مدتدار و ترکیبی؛ افق جدید در درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن
با وجود اثربخشی درمانهای مستمر، برخی بیماران ترجیح میدهند دوره کوتاهتری دارو مصرف کنند و سپس برای مدتی طولانی بدون نیاز به درمان، زندگی عادی داشته باشند. این نوع درمان که با نام درمان مدتدار یا درمان محدود شناخته میشود، به ویژه در بیماران با ریسک بالای بیماری، چالشهایی دارد؛ زیرا ممکن است پس از اتمام دوره درمان، بیماری دوباره بازگردد.
در حال حاضر، شرکت BeOne Medicines روی ترکیب مهارکنندههای BTK با داروهای BCL2 نسل جدید کار میکند تا بتواند درمانهایی ارائه دهد که هم اثربخشی طولانیمدت و هم دورههای بدون درمان طولانیتر را برای بیماران مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن فراهم کند. دادههای جدید از کارآزمایی CELESTIAL-TNCLL نشان میدهد که این ترکیب میتواند به پاسخ عمیقتر و میزان بقای بیشتر منجر شود و احتمال بیماری حداقلی غیرقابل شناسایی را افزایش دهد.
انتخاب و انعطافپذیری برای بیماران
امروزه درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن در مسیر جدیدی قرار گرفته و درمانهای مستمر و مدتدار هر دو در دسترس بیماران هستند و هر فرد میتواند متناسب با شرایط، ژنتیک، ترجیحات شخصی و وضعیت سلامتی خود بهترین روش درمان را انتخاب کند. شرکتهای پیشرو در این حوزه مانند BeOne Medicines به دنبال این هستند که با ارائه گزینههای درمانی متنوع، بیماران را در مسیر رسیدن به کیفیت زندگی بهتر یاری کنند.
پیشرفتهای اخیر در زمینه درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن باعث شده است که بیماران دیگر فقط به فکر زنده ماندن نباشند، بلکه بتوانند با آرامش و امید بیشتری زندگی کنند و ترس از عود بیماری را تا حد امکان کاهش دهند. انتخاب روش درمان و انعطافپذیری در برنامه درمانی اکنون جزو اصول اساسی مراقبت از بیماران لوسمی لنفوسیتی مزمن به شمار میرود.