توسط : در سال‌های اخیر با گسترش هوش مصنوعی و ابزارهایی مانند چت جی پی تی، پرسشی مهم در ذهن پژوهشگران و کاربران به وجود آمده است: تاثیر چت جی پی تی بر فعالیت مغز چیست؟ آیا استفاده از این ابزارهای هوشمند، مغز ما را کمتر فعال می‌کند و منجر به کاهش خلاقیت یا تنبلی ذهنی می‌شود؟ پژوهش جدیدی که به تازگی منتشر شده، به بررسی دقیق این مسئله پرداخته و نتایج جالب توجهی ارائه داده است. در ادامه این مقاله، به یافته‌های علمی این مطالعه و نکات کلیدی درباره تاثیر هوش مصنوعی بر عملکرد مغز انسان خواهیم پرداخت.
بررسی علمی تاثیر چت جی پی تی بر فعالیت مغز
در پژوهشی که توسط دکتر ناتالیا کوسمینا و همکارانش در آزمایشگاه رسانه MIT انجام شد، تاثیر چت جی پی تی بر فعالیت مغز دانشجویان هنگام نوشتن مقاله مورد بررسی قرار گرفت. شرکت‌کنندگان به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول فقط از چت جی پی تی استفاده کردند، گروه دوم تنها با جستجوی گوگل و بدون کمک هوش مصنوعی کار خود را پیش بردند و گروه سوم اجازه استفاده از هیچ ابزار آنلاین را نداشتند.
هر دانشجو با یک کلاه الکترودی EEG (ثبت امواج مغزی) فعالیت مغزی خود را حین نوشتن ثبت کرد. نتایج نشان داد دانشجویانی که بدون هیچ ابزاری می‌نوشتند، بیشترین و گسترده‌ترین ارتباطات مغزی را از خود نشان دادند و فعالیت بیشتری در نواحی تصمیم‌گیری مغز داشتند. گروه گوگل بیشتر در بخش‌های مرتبط با پردازش بصری و حافظه مغزی فعال بودند. جالب اینکه، گروه چت جی پی تی کمترین میزان ارتباط مغزی را نشان داد.
آیا کاهش فعالیت مغزی نشانه تنبلی ذهنی است؟
پژوهشگران تاکید می‌کنند که کاهش فعالیت مغزی لزوما به معنای «تنبلی» یا «کاهش هوش» نیست. به گفته دکتر کوسمینا، «هیچ مدرکی مبنی بر تعطیلی مغز یا کاهش هوش در این مطالعه مشاهده نشد.» در واقع، میزان فعالیت مغزی بیشتر می‌تواند نشان‌دهنده درگیری عمیق‌تر با مسئله یا حتی نشانه‌ای از پردازش ناکارآمد و بار شناختی زیاد باشد.
تاثیر استفاده مداوم از چت جی پی تی بر خلاقیت
یکی از نکات مهم مقاله درباره تاثیر چت جی پی تی بر فعالیت مغز، اثر آن بر خلاقیت است. پژوهشگران مشاهده کردند دانشجویانی که ابتدا با چت جی پی تی کار کرده بودند، وقتی مجبور شدند بدون ابزار آنلاین مقاله بنویسند، فعالیت مغزی آن‌ها افزایش یافت اما به سطح گروه بدون ابزار نرسید. این یافته‌ها برخی نگرانی‌ها درباره وابستگی به هوش مصنوعی و کاهش تمرین ذهنی برای فرآیندهای خلاق را تایید می‌کند، اما باید توجه داشت که تعداد شرکت‌کنندگان در این بخش محدود بوده و نتیجه‌گیری قطعی نیازمند مطالعات بیشتر است.
از دیگر نکات جالب این پژوهش درباره تاثیر چت جی پی تی بر فعالیت مغز، این بود که تغییر زمان و نحوه ورود هوش مصنوعی به روند یادگیری می‌تواند تفاوت ایجاد کند. گاهی اوقات، وقتی دانشجو پس از کار مستقل سراغ چت جی پی تی می‌رود، حتی ممکن است فعالیت مغزی او افزایش پیدا کند. بنابراین، نحوه و زمان‌بندی استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی می‌تواند بر تجربه یادگیری و میزان درگیری ذهنی اثرگذار باشد.
در جمع‌بندی، مطالعه مذکور نشان می‌دهد که تاثیر چت جی پی تی بر فعالیت مغز پیچیده‌تر از آن چیزی است که در نگاه اول به نظر می‌رسد. کاهش یا افزایش فعالیت مغزی الزما نشانه خوب یا بد بودن استفاده از هوش مصنوعی نیست. به گفته متخصصان، آنچه اهمیت دارد نحوه استفاده هدفمند و آگاهانه از این ابزارهاست؛ به‌ویژه به‌عنوان راهنمای یادگیری و پرسشگری، نه فقط پاسخ‌دهنده آماده.
