توسط : اثر موفقیت اولیه در جذب گرنت‌های پژوهشی موضوع مطالعه‌ای روی بیش از ۱۰۰ هزار درخواست‌کننده گرنت بوده است. این تحقیق نشان داده است که داشتن موفقیت در اوایل مسیر پژوهشی می‌تواند نقش مهمی در دریافت منابع مالی بیشتر در آینده ایفا کند و باعث شکل‌گیری پدیده‌ای به نام «اثر متیو» در فضای علمی و پژوهشی شود.
اثر موفقیت اولیه در جذب گرنت‌های پژوهشی چیست؟
در سال‌های اخیر، بسیاری از پژوهشگران دریافته‌اند که موفقیت در دریافت گرنت‌های اولیه، می‌تواند شانس افراد را برای دریافت حمایت‌های مالی بیشتر در آینده افزایش دهد. اثر موفقیت اولیه در جذب گرنت‌های پژوهشی به این معنی است که افرادی که در ابتدای مسیر کاری خود گرنت دریافت می‌کنند، به احتمال بیشتری در آینده نیز از حمایت مالی برخوردار می‌شوند. این یافته بر اساس مطالعه‌ای گسترده روی بیش از ۱۰۰ هزار متقاضی گرنت از کشورهای کانادا، لوکزامبورگ، بریتانیا و اتریش به دست آمده است.
اثر متیو (Matthew Effect) یکی از مفاهیم مطرح در جامعه‌شناسی علم است که نخستین بار توسط رابرت مرتون معرفی شد. بر اساس این پدیده، افرادی که از ابتدا موفقیت‌هایی را کسب می‌کنند، در ادامه نیز دستاوردهای بیشتری به دست می‌آورند و در نتیجه فاصله آن‌ها با سایر پژوهشگران بیشتر می‌شود. در مطالعات اخیر، داده‌ها نشان می‌دهد که ۲۶٪ از افرادی که در آینده موفق به دریافت گرنت شده‌اند، پیش‌تر نیز گرنت‌های اولیه کسب کرده بودند؛ این در حالی است که این رقم برای کسانی که قبلا گرنتی نگرفته‌اند، تنها ۱۵٪ بوده است. این آمار نشان می‌دهد که موفقیت اولیه، یک مزیت ماندگار ایجاد می‌کند.
اثر عقب‌ماندگی (Setback Effect) و یافته‌های جدید
در کنار اثر موفقیت اولیه در جذب گرنت‌های پژوهشی، پژوهشگران به دنبال بررسی «اثر عقب‌ماندگی» نیز بوده‌اند. این اثر بیان می‌کند که گاهی پژوهشگرانی که در رقابت‌های اولیه به سختی موفق نشده‌اند (اما امتیاز بالایی کسب کرده‌اند)، در بلندمدت عملکرد بهتری نسبت به افرادی دارند که به سختی موفق به دریافت گرنت شده‌اند. در مطالعه جدید، مشخص شد که افرادی که گرنت اولیه را کسب نکردند اما امتیاز بالایی داشتند، در میانگین نرخ ارجاع مقالات، بالاتر از کسانی بودند که به سختی گرنت گرفته بودند. البته این روند در همه نهادهای حمایتی یکسان نبود و بیشتر به گروه خاصی از متقاضیان محدود می‌شد.
نقش سیستم‌های حمایت مالی و توصیه به نهادهای اعطا کننده گرنت
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که حمایت هدفمند از پژوهشگرانی که در درخواست‌های اولیه موفق نبوده‌اند اما شایستگی بالایی دارند، می‌تواند به کاهش نابرابری‌ها و افزایش نوآوری علمی کمک کند. برخی موسسات مانند موسسه تحقیقات سلامت کانادا (CIHR)، با ارائه گرنت‌های پل و اعلامیه‌های حمایتی ویژه، سعی دارند تا فرصت‌های بیشتری برای افراد مستعد اما ناکام فراهم کنند و اثر متیو را کاهش دهند. پیشنهاد می‌شود سایر نهادها نیز با ارائه بازخوردهای دقیق و امکان درخواست مجدد سریع برای این گروه‌ها، به برابری فرصت در جامعه علمی کمک کنند.
